Việc đầu tư phát triển nhà ở xã hội cho nhân công là giải pháp cấp thiết nhằm phục hồi sản xuất và kinh tế, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh như hiện nay. Tuy nhiên, các cơ chế, chính sách để thực hiện vẫn còn nhiều vướng mắc.
>> Nhiều chính sách mới hỗ trợ thị trường bất động sản
Ba nút thắt lớn
Ông Phạm Hồng Điệp, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Shinec; cho biết tác động của dịch bệnh thời gian qua đã ảnh hưởng đến nền kinh tế nói chung cũng như các địa phương tập trung nhiều khu công nghiệp, dẫn đến việc sản xuất kinh doanh ở các khu công nghiệp gặp khó khăn, làm đứt gẫy chuỗi cung ứng sản xuất, thiếu hụt lực lượng lao động.
Theo ông Điệp, một trong những nguyên nhân là do các địa phương chưa quan tâm đến việc đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân, nên không đảm bảo được việc thực hiện 3 tại chỗ (ăn, ngủ, làm việc) tại khu công nghiệp.
Mặc dù Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương, biện pháp thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội; nhiều chính sách ưu đãi đối với các dự án nhà ở xã hội dành cho công nhân; nhưng trên thực tế khi triển khai vẫn còn nhiều vướng mắc dẫn đến mục tiêu phát triển nhà ở công nhân chưa đạt được theo Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia.
Trước hết là nguồn vốn để phát triển sản phẩm này đang bị thiếu hụt.
Theo tính toán từ Bộ Xây dựng, đến 2020; nhà nước phải bố trí được 9.000 tỉ đồng để tạo dựng nhà ở xã hội. Nhưng hiện ngân sách bố trí cho Ngân hàng Chính sách xã hội trong giai đoạn 2016-2020 mới chỉ 2.163 tỉ đồng. Con số này chỉ đáp ứng khoảng 24% so với nhu cầu của Ngân hàng Chính sách xã hội.
Các tổ chức tín dụng
Trong khi đó, các tổ chức tín dụng được Nhà nước chỉ định gồm bốn ngân hàng thương mại chưa được bố trí nguồn vốn để cấp bù lãi suất cho vay nhà ở xã hội và cũng chưa có quy chế sử dụng nguồn tiền thu được từ 20% quỹ đất trong các dự án khu đô thị, dự án nhà ở thương mại để phát triển nhà xã hội.
“Do đó, có nhiều dự án nhà xã hội không thể triển khai do thiếu hụt nguồn vốn”, ông Điệp cho biết.
Cùng với nguồn vốn thì quỹ đất phát triển nhà ở công nhân cũng đang là vấn đề cấp bách. Tại nhiều địa phương, quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội dành cho công nhân trong khu công nghiệp chưa có sẵn để kêu gọi, thu hút nhà đầu tư.
Ông Điệp cho rằng, nhiều chủ đầu tư khu công nghiệp mong muốn được đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân để đảm bảo nguồn lao động ổn định, đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người lao động nhưng lại thiếu quỹ đất để đầu tư.
Bên cạnh đó, nhiều địa phương chưa khai thác tối đa quỹ đất 20%; đất ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị.
Một thực tế khác cũng được ông Điệp; đề cập đó là quy trình đầu tư dự án nhà ở xã hội; không khác nhà ở thương mại là bao, trong khi giá bán và lợi nhuận mang về lại thấp hơn nhiều. Điều này khiến doanh nghiệp kinh doanh bất động sản không mặn mà tham gia đầu tư.
Sẽ có nhiều ưu đãi cho chủ đầu tư
Đợt dịch Covid-19 lần thứ 4 đã có nhiều tác động đến hầu hết các bộ phận lao động trong xã hội; trong đó có người lao động tại các khu công nghiệp, nhất là tại các tỉnh phía nam (trong đó có TP. HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Long An).
Do đó, việc đầu tư phát triển nhà ở xã hội; đặc biệt nhà ở cho công nhân khu công nghiệp, đảm bảo điều kiện vệ sinh môi trường; và sức khỏe cho người lao động là giải pháp hết sức cần thiết nhằm phục hồi sản xuất và kinh tế.
Tuy nhiên, theo ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục quản lý nhà; và Thị trường Bất động sản, Bộ Xây dựng, các cơ chế; chính sách để thực hiện giải pháp này vẫn còn nhiều vướng mắc, và còn độ vênh giữa quy định pháp luật.
Cụ thể, ông Hưng cho biết, cơ chế chính sách ưu đãi chưa thực chất, chưa thiết thực để chủ đầu tư tham gia.
Các cơ chế chính sách
“Các cơ chế chính sách này thực chất không phải dành cho chủ đầu tư; bởi trong Luật nhà ở và các quy định liên quan; các chính sách ưu đãi về đất đai không được tính vào giá thành đầu tư. Như vậy, chính sách chỉ dành cho người dân, chưa thực chất đối với chủ đầu tư; chưa thúc đẩy các chủ đầu tư tham gia thực hiện các công trình này”, ông Hưng cho biết.
Bên cạnh đó, hiện cũng chưa có cơ chế chính sách riêng về 10 nhóm đối tượng nhận ưu đãi; đó là nhóm công nhân khu công nghiệp.
Cơ chế riêng cho các chủ đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân; cũng chưa sát thực tế bởi thực chất rất ít chủ đầu tư được thụ hưởng; bởi thường các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh trong KCN; thì không có chức năng ngành nghề đầu tư xây dựng nhà ở nên rất ít doanh nghiệp được hưởng chính sách này.
Đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội
Để đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân; Bộ Xây dựng đề xuất gói tín dụng hỗ trợ thực hiện chính sách nhà ở xã hội; trong Chương trình phục hồi kinh tế bền vững đến năm 2023.
Bên cạnh đó, bộ cũng đã đề xuất các giải pháp và cơ chế; chính sách để “mở đường” cho nhà ở công nhân như về quy hoạch, quỹ đất; đề xuất UBND cấp tỉnh phải bố trí đất làm nhà lưu trú cho công nhân khu công nghiệp thuê; (đảm bảo đáp ứng tối thiểu 50% số lượng công nhân có nhu cầu về nhà ở); có hạ tầng kỹ thuật; hạ tầng xã hội thiết yếu phục vụ khu nhà ở công nhân; tuy nhiên phải bố trí riêng biệt với khu sản xuất, văn phòng.
Trường hợp KCN có khó khăn về nhà ở công nhân; quỹ đất dịch vụ – thương mại trong KCN chưa được sử dụng hết; thì giao chủ đầu tư kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân để cho thuê.
Trường hợp quỹ đất dịch vụ
Trường hợp quỹ đất dịch vụ – thương mại đã sử dụng hết nhưng đất sản xuất công nghiệp chưa sử dụng hết thì UBND cấp tỉnh báo cáo cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch KCN để dành quỹ đất để đầu tư nhà lưu trú công nhân.
Về cơ chế ưu đãi cho chủ đầu tư, chủ đầu tư thực hiện giải phóng mặt bằng (nếu có); và được khấu trừ chi phí này khi nộp tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai.
Chủ đầu tư được áp dụng hình thức tự thực hiện đối với các công tác tư vấn; thi công xây lắp nếu có đủ năng lực theo quy định của pháp luật về xây dựng.
Đối với dự án nhà lưu trú cho công nhân khu công nghiệp; thuê thì chi phí đầu tư hạ tầng kỹ thuật hạ tầng xã hội trong khu nhà ở công nhân; được hạch toán vào chi phí giá thành hạ tầng chung của cả khu công nghiệp.
Tâm An
Xem thêm:
>> Chính sách bất động sản nổi bật có hiệu lực từ tháng 12/2021
>> Nhà ở cho người lao động: Không thể chậm chân hơn
>> Xuống tiền mua nhà, hãy lưu ý một số điểm sau (báo laodong.vn)
Chủ đề liên quan: https://yeshouse.com.vn/tin-tuc/
